forum.wszystkookawie.pl
Opinie, testy i porównania => Ekspresy kolbowe => Wątek zaczęty przez: Krzychu304 w 02 Listopad 2018, 17:29:56
-
Witam,
Zamieniam marketowy termoblok(delonghi 820) na HX(Rancilio s24 odnawiany przez jednego z forumowiczów, powinien być w ciągu tygodnia).
Co powinienem wiedzieć o obsłudze takiego ekspresu na dobry początek?
-
Na początek czyszczenie, konserwacja, flush. Zakładam że znasz zasadę testu monety i określania ratio :-) Tyle że RS to nie HX :mrgreen:
-
Znam to podstawowe minimum.
Chodzi mi o rzeczy których nie było w starym ekspresie, a będą w nowym oraz czym się różni obsługa HX od marketowego termobloku.
PS dzięki za wszystkie odpowiedzi
-
On ma chyba 4 litrowy bojler. Czyli czekasz z pół godziny na wygrzanie. A później możesz produkować kawę/ spieniać mleko na przemian bez czekania.
-
Witam,
Zamieniam marketowy termoblok(delonghi 820) na HX(Rancilio s24 odnawiany przez jednego z forumowiczów, powinien być w ciągu tygodnia).
Co powinienem wiedzieć o obsłudze takiego ekspresu na dobry początek?
Na początek radzę sprawdzić podłączenie do sieci elektrycznej, żeby było bezpiecznie. To jest najważniejsze tym bardziej, że mamy układ z grzałką w wodzie.
Kolejna sprawa przed odpaleniem należy zapewnić wodę do stanu min. ponad grzałkę, lub zrobić pierwsze odpalenie na wyłączonej grzałce.
Później odpowietrzanie układu hydraulicznego i załączenie grzania do stanu aż wyłączy się ono automatycznie. Kolejn czynność to spuszczamy wodę kilka razy w wymiennika i podobnie robimy też z bojlerem.
Po tym zabiegu możemy przejść do wypicia 1 kawki.
Kolejna sprawa która moim zdaniem jest najcenniejsza w robieniu kawy. Wypadałoby poznań możliwości ekspresu. W tym celu konieczne jest dokonanie pomiarów ciśnienia jak i temperatury.
Gratuluję przejścia na ekspres gastro. :ok:
-
Dzięki, chodziło mi o właśnie o taką odpowiedź.
Jeszcze chciałbym wiedzieć jak to jest z kontrolą temperatury na HX?
-
Jeśli ten ekspres ma automatyczną kontrolę poziomu wody w bojlerze to ją podłącz/nalej i włącz ekspres. Jeśli jest po renowacji to raczej nie masz czym się przejmować - włącz, nagrzej i pij kawę ;)
-
Teraz widzę że pomyliłem modele we wcześniejszym poście, jeśli chodzi o kontrolę temperatury to odbywa się poprzez kontrolę ciśnienia, po dobrym rozgrzaniu HX może mieć zbyt gorącą wodę do prawidłowej ekstrakcji warto więc zrobić flusha tak aby mieć pewność że woda nie bulgocze wylatując z prysznica.
-
Teraz widzę że pomyliłem modele we wcześniejszym poście, jeśli chodzi o kontrolę temperatury to odbywa się poprzez kontrolę ciśnienia, po dobrym rozgrzaniu HX może mieć zbyt gorącą wodę do prawidłowej ekstrakcji warto więc zrobić flusha tak aby mieć pewność że woda nie bulgocze wylatując z prysznica.
Flusha robi się gdy ekspres "przepala" wodę. Czyli woda wylatuje z prysznica o tem. powyżej 95 C, lub też w sposób niekontrolowany(czas) podnosi temperaturę wody ponad wartość zadaną. W ekspresach które trzymają temperaturę spuszczanie wody przed ekstrakcją przyniesie więcej strat (smak) niż pożytku. Mówię o ilości stosunkowo sporej np. 100 ml.
Osobiście flusha staram się przed ekstrakcją nie robić. Jak go robię to tylko na opłukanie kolby. Ilość ok. 40 ml.
Jeszcze chciałbym wiedzieć jak to jest z kontrolą temperatury na HX?
Wyłącznik ciśnieniowy (presostat) a konkretnie jego nastawa jest przypisana określonej temperaturze wody znajdującej się w wymienniku.
Dla przykładu 1 bar = 92 C. Czyli gdy chcesz zrobić ekstrakcję na tem. 90 C to ciśnienie musisz obniżyć, gdy chcesz uzyskać 94 C, ciśnienie musisz wtedy zwiększyć.
Wszystko wydaje się proste jak budowa cepa. Szkoda, że w realu już tak kolorowo to nie wygląda.
Żeby mieć jakąś podstawę która pomoże w stabilizacji temperatury wody zalecam zmierzyć tem. grupy i dla tej temperatury przypisać temperaturę wody w ilości od 35 do 70 ml. w czasie 25 s. tak, żeby zadana temperatura np.90 C wypływała z prysznica grupy.
Pomiar temperatury wody możesz zrobić termometrem z sondą typu K który kosztuje 47 zł.
https://forum.wszystkookawie.pl/index.php?topic=5871.msg151551#msg151551 (https://forum.wszystkookawie.pl/index.php?topic=5871.msg151551#msg151551)
:szampan:
-
No ale presostat nie steruje temperaturą ekstrakcji ale temperaturą wody w bojlerze i ta z reguły jest zauważalnie ponad 100c stopni. Temperatura ekstrakcji to pochodna tej temperatury oraz szybkości przepływu wody/efektywności wymiennika hx.
-
No i presostat to nie jest tylko:
Wyłącznik ciśnieniowy (presostat)
Poza tym, w jego miejsce, coraz częściej jest stosowany Pid. Warto o tym wspomnieć.
-
Żeby mieć jakąś podstawę która pomoże w stabilizacji temperatury wody zalecam zmierzyć tem. grupy i dla tej temperatury przypisać temperaturę wody w ilości od 35 do 70 ml. w czasie 25 s. tak, żeby zadana temperatura np.90 C wypływała z prysznica grupy.
Pomiar temperatury wody możesz zrobić termometrem z sondą typu K który kosztuje 47 zł.
To może lepiej nie zawracać sobie tym głowy i wziąć termoblok z najlepszą stabilnością temperatury podczas ekstrakcji kawy. ;)
Czuję że znów wkładam kij w mrowisko ale właśnie jestem w Barcelonie i łykam wiedzę...
-
To może lepiej nie zawracać sobie tym głowy i wziąć termoblok z najlepszą stabilnością temperatury podczas ekstrakcji kawy. ;)
Czuję że znów wkładam kij w mrowisko ale właśnie jestem w Barcelonie i łykam wiedzę...
Trochę żartem, odrobinę serio, Januszu tak to zabrzmiało? ;)
Zrobisz test z sondą umieszczoną w sitku z kawą, to będzie naprawdę coś. :ok:
Co do wiedzy prosto z Barcelony :mhh: podziel się ją z nami, a ja powiem o pewnej "petardzie" która jest montowana powiedzmy w tych "smaczniejszych" HX. :)
-
Tedi, o testach to poczytaj sobie w innym wątku. Popatrz tu:
https://forum.wszystkookawie.pl/index.php?topic=4972.msg120795#msg120795 (https://forum.wszystkookawie.pl/index.php?topic=4972.msg120795#msg120795)
Oprócz mnie nikt inny testów nie pokazał. Ja już testów robić nie muszę. Są zrobione metodą WBC i nie zawracaj mi już nimi głowy.
-
A może nie bawić się w żadne pomiary temperatury, tylko zrobić flusha do momentu aż woda przestanie skwierczeć, i jeszcze chwilkę i cieszyć się z doskonałej kawy, z owocową lekko kwaskową słodyczą jak ty to określasz @Tedi w pierwszej linii?
Marek.
-
Czytając bloga mistrza World Brewers Cup 2012, drugiego (2013) i trzeciego (2011) zawodnika World Barista Championships - Matta Pergera - można zmienić trochę podejście do laboratoryjnego mierzenia temperatury
https://baristahustle.com/blog/temperature-equilibrium-in-espresso/
i kalkulator
https://baristahustle.com/blog/temperature-equilibrium-calculator/
-
Tedi, o testach to poczytaj sobie w innym wątku. Popatrz tu:
https://forum.wszystkookawie.pl/index.php?topic=4972.msg120795#msg120795 (https://forum.wszystkookawie.pl/index.php?topic=4972.msg120795#msg120795)
Oprócz mnie nikt inny testów nie pokazał. Ja już testów robić nie muszę. Są zrobione metodą WBC i nie zawracaj mi już nimi głowy.
Zdenerwowałeś się Januszu :mhh: Mniej reklamy proponuję ;)
Co do testu metodą WBC który jest symulacją, chcesz znane często z 100 letnim doświadczeniem firmy produkujące ekspresy, testować ich sprzęt metodą WBC ?
A może nie bawić się w żadne pomiary temperatury, tylko zrobić flusha do momentu aż woda przestanie skwierczeć, i jeszcze chwilkę i cieszyć się z doskonałej kawy, z owocową lekko kwaskową słodyczą jak ty to określasz @Tedi w pierwszej linii?
Z tego co pamiętam powyżej 90 C woda zaczyna skwierczeć. Czyli na przykładzie zrobienia flusha i doprowadzenia wody do tem. 89-90 C ... :taktak: :taktak: , oj lubię smakować sobie kawkę zaparzoną w tej temperaturze :ok:
Czytając bloga mistrza World Brewers Cup 2012, drugiego (2013) i trzeciego (2011) zawodnika World Barista Championships - Matta Pergera - można zmienić trochę podejście do laboratoryjnego mierzenia temperaturyhttps://baristahustle.com/blog/temperature-equilibrium-in-espresso/ (https://baristahustle.com/blog/temperature-equilibrium-in-espresso/)i kalkulatorhttps://baristahustle.com/blog/temperature-equilibrium-calculator/ (https://baristahustle.com/blog/temperature-equilibrium-calculator/)
Trzeba przyznać, ze umie On robić kawę w ten sposób, żeby była dobrze oceniona przez sędziów. Wykazał się i za to na pudle nieraz wylądował. :brawa:
Co do artykułu. Typowa internetowa zagrywka polegająca na tym, ze na początku wypowiedzi wspomina się np. o chemii przez co zaufanie u czytającego wzrasta. Kolejne wypowiedzi nawiązują do tej poprzedniej czyli znowu o chemii plus odrobina matematyki i pewien szał na ulicy bo pojawiła się wartość 0,1 C. Dzięki temu artykuł odbierany jest jako wiarygodny do samego końca.
A w rzeczywistości mija się prawie wszystko z prawdą.
-
Z tego co pamiętam powyżej 90 C woda zaczyna skwierczeć. Czyli na przykładzie zrobienia flusha i doprowadzenia wody do tem. 89-90 C ... :taktak: :taktak: , oj lubię smakować sobie kawkę zaparzoną w tej temperaturze :ok:
e tam, "skwierczy" blisko 100+ pod normalnym ciśnieniem
w HXie bojler ma ponad 100stopni, woda jest w punkcie równowagi para/ciecz, wg wykresu
https://pl.wikipedia.org/wiki/Wykres_fazowy#/media/File:Phase_diagram_of_water.svg
Woda w rurce wymiennika ma taka sama temperaturę, wiec przy flushu skwierczy mocno, bo zaczyna wypływać woda "przegrzana" - ponad 100 stopni, ciśnienie atmosferyczne
Jak już wypłynie, to by design wymiennik działa tak, ze przy normalnym przepływie przez bojler podgrzewa wodę ze zbiornika do wymaganej temperatury ~93 albo ustawionej PIDem... Bez flusha leci więcej niż wrzątek!
-
ustawionej PIDem.
To czym ten pid steruje żeby dać to 93 (czy co tam się ustawi) skoro nie grzałką w bojlerze (bo tam presostat i temperatura ponad 100)?
-
Pid steruje grzałką, i zastępuje presostat. Może kontrolować albo ciśnienie albo temperaturę - w zależności od czujników i implementacji. Zadaniem PIDa jest utrzymać zadane parametry tak aby ulegały one minimalnym wahaniom podczas cyklu pracy. To że na wylocie z grupy masz 93C jest definiowane przez fabryczne pomiary. Czasem ustawiasz na PIDzie temperaturę bojlera czasem temperaturę na wylocie. W tym drugim przypadku PID ma zaimplementowany offset aby w bojlerze woda była cieplejsza.
W załączniku masz tabelkę od Rocketa.
-
Dokaładnie,
Temperatura w bojlerze jest powiązana z ciśnieniem, dokładniejszy wykres
(http://www.solis.pl/var/solis/storage/images/projektowanie_instalacji/inne_instalacje_wspolpracujace/woda_cisnienie_temp/11365-1-pol-PL/woda_cisnienie_temp_medium.jpg)
Patrząc na te wykresy trzeba dodac 1 bar do wskazywanego ciśnienia, bo manometr w ekspresie pokazuje rożnice do atmosferycznego, czyli zimny pokazuje zero, a na wykresach jest jako 1 !
Np. przy 120 stopniach cisnienie wynosi 2 bary - manometr pokazuje 1
PID moze miec czujnik ciśnienia albo temperatury (i przelicza sobie wg tej krzywej jeśli potrzebuje...)
-
Właśnie o to mi chodziło, że w HX pid nie steruje bezpośrednio temperaturą ekstrakcji a temperaturą bojlera. Ekstrakcja to wypadkowa temperatury bojlera, konstrukcji grupy/wymiennika, przepływu czy nawet temperatury wody na wejściu ekspresu.
-
Dzięki za wszystkie odpowiedzi,
Temat HX na tym wątku chyba został w pełni omówiony.
Zapomniałem spytać wcześniej, jak z akcesoriami pokroju filtra wody, zależy mi głównie na nim bo nie wiem jaki stosować, sitkama, prysznica, kolby bo nie wiem jakie byłyby kompatybilne, a pewnie będę coś z nich wymieniał.
-
Dołączę się do wątku o temp.
Myślę że Matt Perger zwraca uwagę na to, co możemy z automatu ignorować, skupiając się nad rozgrzaniem grupy i kolby z sitkiem - wszystko przecież po to, żeby zniwelować spadek temperatury w trakcie ekstrakcji.
A jednak temp kawy którą tampujemy [pytanie na ile temp podstawy tampera obniża temp kawy ;)] w sitku ma znaczenie (bo przez nią przechodząca początkowo woda ochładza się - zakładając że do grupy dostaje się ze stałą temperaturą) i - jeśli mu wierzyć (pozostaje wyliczyć) - może obniżyć znacząco, nawet o 4 stopnie temp parzenia... przynajmniej na początku procesu ekstrakcji, bo potem temp się normalizuje (na ile?).
Trzeba znaleźć jakiś złoty środek i nie dać się zwariować drobnym czynnikom, które w niewielkim stopniu wpływają na zmianę - tylko KTÓRE są istotne a które nie???
-
Jeśli już doktoryzujemy się z temperatury parzenia w funkcji czasu, to nie można załozyć, że woda do grupy dostaje się ze stałą temperaturą. Robimy flusha, temp. się stabilizuje, ale zamykamy przepływ wody i zakładamy portafilter. Woda w wymienniku ma ~90, w bojlerze ~120 więc znów się rozgrzewa. Czas od zamknięcia przepływu do ponownego otwarcia ( ~5s ? ) pozwala "regulować" o ile początkowa temp. wzrośnie. Wtedy pi razy oko mozna zrekompensować ten spadek temp. na zimnej kawie w początkowej fazie parzenia... ;)
-
:brawa:
Temp wody w wymienniku zmieni się początkowo o tyle o ile jej dodamy zimniejszej [bo wiadomo że będzie potem krążyć i rozgrzewać się do pewnej granicy określonej przez sprawność wymiennika względem temp w bojlerze; nie bez znaczenia jest też średnica kryzy w wymienniku - która wpływa na utrzymywanie temp] - stąd większy flush daje chłodniejszą wodę w wymienniku... która potem w ciągu kilkunastu sekund [i tu kwestia indywidualna sprzętu] rośnie by znowu zbliżyć się do temp w bojlerze :)
Może nie będę skakał z termometrem na podczerwień wokół Mii [lepsza pewnie była by kamera termowizyjna] ale oczekuję w niedługim czasie na charakterystykę temp przy pomocy termopary w kolbie.
I jedno zapytanie - z doświadczenia posiadaczy HX (dla użytku domowego) - na ile macie ustawione presostaty?
-
i zastępuje presostat.
Presostat na ten moment spełnia rolę bezpiecznika.
więc znów się rozgrzewa.
I tu zaczyna się funkcja kryzy w Hx-ie. Pamiętaj, że woda cyrkulując przez grupę studzi się nieco.
-
Może nie będę skakał z termometrem na podczerwień wokół Mii [lepsza pewnie była by kamera termowizyjna] ale oczekuję w niedługim czasie na charakterystykę temp przy pomocy termopary w kolbie.
I jedno zapytanie - z doświadczenia posiadaczy HX (dla użytku domowego) - na ile macie ustawione presostaty?
Radzę zacząć od dokonywania pomiarów temperatury, a później mówić o tym kto co gdzieś tam napisał ;)
Dodatkowo poznasz swój ekspres co może zaowocować lepszym smakiem, a jak nie lepszym to na pewno czystszym.
Gdy ekspres nie jest używany z nastawieniem na wydajność, dobrze jest zejść z nastawą ciśnienia nawet niżej niż zaleca producent. Oby tylko pary nie brakło. ;)
-
I jedno zapytanie - z doświadczenia posiadaczy HX (dla użytku domowego) - na ile macie ustawione presostaty?
Ze względu na to co było pisane nie ma wielkiego znaczenia jak mają inni. Trochę inna konstrukcja grupy/hx'a/inny przepływ i u Ciebie mimo tej samej temperatury w bojlerze, na wyjściu będziesz miał inną temperaturę ekstrakcji.
-
Czyli nie obejdzie się bez testów temp z termoparą w sitku :)
A już idealnie było by z kamera termowizyjną - obraz nagrzewania grupy, chłodzenia itp
-
Można na smak ale to trzeba wiedzieć czego można oczekiwać. Pomiar dobra sprawa. Ludzie tu zamawiali do HX jakieś termometry wkręcane zamiast śruby zakrywającej otwór techniczny w grupie.
Nawet jak termopara w sitku dokładniejsza to takie coś dawało by Ci stały punkt odniesienia.
-
Najdokładniejszy jest i tak "termometr organiczny"
http://www.espressomyespresso.com/Coffee77.html
Byle tylko zapewnić sobie stabilność temperatury.
-
Byle tylko zapewnić sobie stabilność temperatury.
Sama prawda.
Odczyt z pomiaru. Przykładowy pomiar. Temperatura +/- 0,17 stopnia
(https://zapodaj.net/images/49ff807d01623.jpg)
Teraz zobaczycie temperaturę zapodanego zmielonego ziarna w sitko kontra wpływ na wzrost temperatury w jednostce czasu s.
Pomiar 2 ekstrakcji wraz z pomiarem temperatury podczas odbijania kawy i postojem. Jest to czerwona pionowa linia.
(https://zapodaj.net/images/bc43edce77f03.jpg)
Teraz nasuwa mi się tylko jedno pytanie. O czym pisze mistrz w tym artykule?
https://baristahustle.com/blog/temperature-equilibrium-in-espresso/ (https://baristahustle.com/blog/temperature-equilibrium-in-espresso/)
-
Czyli nie obejdzie się bez testów temp z termoparą w sitku :)
A już idealnie było by z kamera termowizyjną - obraz nagrzewania grupy, chłodzenia itp
Oczywiście, że się obejdzie BEZ pomiarów termoparą. Tak wynika z praktyki.
-
A może nie bawić się w żadne pomiary temperatury, tylko zrobić flusha do momentu aż woda przestanie skwierczeć, i jeszcze chwilkę i cieszyć się z doskonałej kawy, z owocową lekko kwaskową słodyczą jak ty to określasz @Tedi w pierwszej linii?
Marek.
Czyli nie obejdzie się bez testów temp z termoparą w sitku :)
A już idealnie było by z kamera termowizyjną - obraz nagrzewania grupy, chłodzenia itp
Oczywiście, że się obejdzie BEZ pomiarów termoparą. Tak wynika z praktyki.
Jestem zdecydowanie za pragmatycznym podejściem prezentowanym przez Marka. Po co sobie odbierać przyjemność przekładając wszystko na liczby czy wykresy? Sam jestem inżynierem, ale w robieniu kawy jednak cenię sobie metodę „na wyczucie”. I tak wszystko sprowadza się do tego co w filiżance.
-
Myślę że trzeba dobrze poznać przestrzeń w której wydarzą się oczekiwane smaki niż strzelać w ciemno - można oczywiście trafić, ale żeby powtórzyć...
-
Owszem, ale można to poznawać empirycznie na podstawie efektów w szklance a niekoniecznie pomiarami i wykresami.
-
@Bino40. Jak mam Tobie wysyłać foty na email, to mogę również w forum. Tyle samo czasu to kosztuje mnie. ;)
Pierwsze sitko zasypowe. Pomiar 100% real.
(https://zapodaj.net/images/8f28b3f5e0597.jpg)
Drugie sitko to taka typowa sztuczna symulacja ekstrakcji. Jest zaworek którym ustawiam przepływ mniejszy lub większy i porównuję go z temperaturą.
Można też zrobić symulowaną preinfuzję w dowolnym czasie.
(https://zapodaj.net/images/2d22c70ab6cd0.jpg)
(https://zapodaj.net/images/7c3287f0550a8.jpg)